همزمان با هفته پژوهش آئین ویژه تجلیل از پرفسور ایرج اعتصام استاد شهیر و بزرگ معماری ایران با مشارکت موسسه فرهنگی میرداماد، شهرداری گرگان و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان در گرگان برگزار شد و از نیم قرن خدمات پژوهشی، آموزشی و هنری وی قدردانی شد.
در این نشست که با استقبال گرم علاقمندان به ویژه دانشجویان روبرو شد پرفسور اعتصام به بیان سیر تطور معماری ایران از زمان قاجاریه تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخت.
ایشان گفت: انقلاب صنعتی اروپا در قرن 19 که عامل اصلی معماری و شهرسازی اروپا و خاستگاه معماری نوین است با دوره قاجار در ایران شروع می شود. در سال 1851 در لندن، سبک نئوکلاسیک و التقاطی در جریان بوده و در همین ایام است که امیرکبیر ناصرالدین شاه را تشویق به سفرهای سرنوشت ساز می کند و پایه های فلسفی و اجتماعی معماری نوین در ایران ریخته می شود. و این اقدامات در زمان پهلوی اول نمایان می شود
اعتصام افزود: تغییراتی در فرم ساختمان ها وجود دارد و با تمام این اوصاف، ساختمان به صورت قدیمی و سنتی خود باقی ماند و احجام نامأنوس را در این امر نمی بینیم.
اعتصام با اشاره به خاتمه جنگ جهانی اول و انقراض رضا شاه گفت: در 2 دهه سلطنت رضا شاه معماری ایران حیات تازه ای گرفت و تحت تاثیر مستقیم معماری غرب است و تجارب معماری اروپا در ایران با قدرت هر چه تمام تر گسترش می یابد. در این زمان، ساختمان های اداری در تهران و برخی شهرهای دیگر ساخته می شود که در گرگان نیز اینگونه مراکز وجود دارد.
این شهرساز و معمار گفت: بعد از جنگ جهانی دوم و اشغال ایران رکورد ساختمانی ایجاد می شود و در طول سالهای 1320 تا 1357 دوران متنوعی داریم و معماری اروپا و امریکا از مدرنیزم اولیه به اوج مدرنیزم ارتقاء می یابد و بعد از افول سبک مدرنیسم و پیدایش پست مدرنیسم است.
آموزش رسمی معماری در ایرن نیز همزمان با اوج معماری در اروپا شکل می گیرد و ایران در دوره 37 ساله بررسی شده از تمام سبک های اروپایی و آمریکایی تقلید کرد.
دکتر اعتصام با اشاره به وقوع انقلاب 57 گفت: بعد از انقلاب شاهد جنگ تحمیلی بودیم، تعطیلی دانشگاه ها مثل دانشگاه تهران به مدت 3 سال، اولویت مسائل جنگ بود
همین در این اسلام ضمن نمایش فیلمی از زندگی دکتر اعتصام سرودی که گروه سرود نغمه صبا گرگان برای این استاد آماده کرده بودند خوانده شد و سیدمحمد قدس مفیدی عضو شورای اسلامی شهر گرگان و دکتر بهنام قلیچ خانی از شاگردان پرفسور اعتصام در مورد ویژگی های بافت تاریخی گرگان و همچنین شخصیت دکتر اعتصام سخن گفتند.
در پایان مراسم هدایایی به رسم یادبود از سوی برگزار کنندگان به دکتر اعتصام اهداء شد.